RİZE – 31 Mart Yerel Seçimleri’ne kısa bir süre kala gözler büyükşehirlerde olsa da liderlerin memleketlerinde de sonuçların ne olacağı merak ediliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın memleketi Rize’de tablo şekillenmeye başladı. AK Parti, kentte yine rakipsiz görülse de, emekli maaşlarının düşük kalması ve ÇAYKUR işçilerinin kadro sorununun çözülmemesi oylarını oldukça düşürecek.
İki başbakan bir cumhurbaşkanı çıkaran Rize’de 90’lı yıllarda Mesut Yılmaz’la kurulan bağ 22 yıldır Cumhurbaşkanı Erdoğan’la çok sıkı bir şekilde kuruluyor ve seçim sonuçlarında belirleyici oluyor. Ancak Rizelilerin parti, aday ismi telaffuz etmeden “Reis’ten yanayız” sözleriyle ifade ettiği bağda son seçimlerde bir kopuş olduğu gözleniyor. Öyle ki 2019 Yerel Seçimleri’nde CHP, Fındıklı’da AK Parti’yi geride bırakarak 15 yıl sonra Rize’de belediye kazanmış, 2023 Genel Seçimleri’nde de 3 milletvekilinden birini kazanarak AK Parti’nin Rize milletvekilliğindeki hakimiyetine son vermişti.
AK PARTİ OYU DÜŞEREK KAZANACAK
AK Parti, Rize’de 2004’te yüzde 53, 2009’da yüzde 47, 2014’te yüzde 67, 2019’da ise yüzde 72’lik oy oranıyla belediye seçimlerini kazanan taraf olmuştu. Parti, Rize’de mevcut belediye başkanı Rahmi Metin ile yarışacak. CHP adayı Necati Topaloğlu, İYİ Parti adayı Köksal Toptan ve Yeniden Refah adayı Cemil Çolak da seçimde öne çıkan adaylar arasında.
31 Mart Yerel Seçimleri’ne giderken AK Parti’nin Rize’de belediyeyi yine rahat kazansa da oylarında önemli bir düşüş olacağı tahmin ediliyor. 2019’da yüzde 72 ile seçilen AK Parti adayı Metin’in kendine yönelik önemli bir tepki olmasa da mevcut ekonomik sıkıntılar dolayısıyla aynı oyu alması hayal görülüyor. CHP adayı Toplaoğlu ve İYİ Parti adayı Toptan’ın yarışır pozisyonda olmadığı seçimde Yeniden Refah adayı Çolak’a AK Parti seçmeninden önemli bir kayış olması bekleniyor.
CHP 4 İLÇEYİ DAHA ZORLAYACAK
AK Parti’nin Rize’de oy oranında yaşayacağı düşüş ilçelerde ise belediye kaybına varacak durumda. Bir önceki seçimde Fındıklı’yı CHP’ye kaybeden AK Parti, yine doğu ilçelerinden başta Pazar ve Ardeşen olmak üzere Çamlıhemşin ve Hemşin belediyelerini de CHP’ye kaptırabilir.
Mikrofon uzattığımız bütün Rizeliler dertli. Bu dertli hal emeklilerde tepkiye dönüşmüş durumda. Kentte muhalifi de geçmişte AK Parti’ye oy vereni de AK Parti’den vazgeçmeyeni de emekli maaşlarının düşüklüğünden, önü kesilmeyen zamlardan ve hayat pahalılığından dert yanıyor.
’10 BİN LİRA İLE YAŞANILMAZ, REİS ÇÖZÜM BULACAKTIR’
“Reis her zaman bizim reisimizdir ama emekliler büyük sıkıntı yaşıyor” diyen Rizeli bir emekli çözümü yine Erdoğan’dan beklediğini ifade ediyor. Aşırı pahalılık olduğunu kaydeden emekli “10 bin lira maaş alan 8 bin lira kira verirse bu insan yaşayamaz. Avrupa’da emekliler ailece yurtdışı tatillerine gidebiliyor ama Türkiye’de emekli olduktan sonra da çalışmak zorundasın. İnanıyorum ki reisimiz buna çözüm bulacaktır” diyor.
Birçok Rizeli emeklinin de ‘Erdoğan sevgisi ve emekli maaşları arasında’ kafası karışmış durumda. “Ben AK Partiliyim, 10 bin lira bile maaş alamıyorum” diyen Rizeli emekli bir kadın, “9 bin lirayla ben ne yapacağım? Marketten peynir bile alamıyoruz. Ben bu Tayyip’ten bir şey bekliyordum ama olmadı. Çay fiyatına da bir şey vermiyor. Ama ondan iyisi de yok. Yeniden Refah’ın adayına da oy verebilirim” diyor.
‘KİMSE KİMSEYİ KANDIRMASIN; TÜRKİYE BİTTİ’
Rize’de her dönem AK Parti’ye oy vermiş fakat son yıllardaki ekonomik tablo sebebiyle defteri kapatmış olanların sayısı da oldukça fazla. Geçen seçimlere kadar AK Parti’ye oy verdiğini “Ellerim kırılsaydı da vermeseydim” diyerek ifade eden bir Rizeli, “Ben lisede okurken tatilde 1 ay çay ocağında çalışarak televizyon ve buzdolabı almıştım. Şimdi devlet memuru 1 aylık maaşıyla bunları alabilir mi? Geçenlerde yaşlı bir amcayı çöp tenekesinden ekmek alırken gördüm. ‘Ben emekliyim ama evime ekmek götüremiyorum’ dedi. Ne hale düştük, kimse kimseyi kandırmasın; Türkiye bitti” sözleriyle ekonomik gidişatın Rize seçmenine yansımasını anlatıyor.
‘BENİM OY VERDİĞİM AK PARTİ PİYASADA YOK ŞU ANDA’
Rizeliler maaşlarından dert yanarken enflasyonun çözüme kavuşmadan zam alsalar dahi işe yaramayacağı görüşünü de dile getiriyor. “Emekliye 20 bin de verse bu enflasyonda yeterli değil, 1 ay sonra enflasyonla geri alır” diyen bir emekli “Daha önce AK Parti’ye 4 dönem oy verdim. Oy verdiğimiz şartlar çok iyiydi. Şimdi benim oy verdiğim AK Parti piyasada yok şu anda” sözleriyle AK Parti’den kopuşunu özetliyor.
“Ben şu ana kadar Reis’e oy verdim ama bu seçimde vermeyeceğim” diyen bir Rizeli de emeklinin durumunu şöyle anlatıyor:
“Şu anda Rize’de ekonomi diye bir şey yok. Her şey esnafın insafına kaldı. Sabah etiket 1 lira, öğleden sonra 1,5, akşam 2 lira. 60 yaşındayım bu 5 yıldaki fiyat artışlarını ne gördüm ne de duydum. 3 bin lira maaş alıyordum, para artırıyordum. Şimdi 13 bin 200 lira maaş alıyorum yetmiyor bana. İyi kötü biraz çayım var da ek gelir oluyor bana. Ya çayım olmasa ben ne yapacağım. Üst tabakaya verilen maaş kadar alt tabakaya verilmiyor. Krizin faturası hep garibana, emekliye, çiftçiye, üreticiye kesiliyor, zengine hiç dokunulmuyor. Oy konusunda kararsızım ama Yeniden Refah adayı Cemil Çolak’a vermeyi düşünüyorum.”
‘EMEKLİLERİN MAAŞININ DÜŞÜK OLDUĞUNU KİM SÖYLÜYOR’
Her şeye rağmen AK Parti’ye oy vereceğini söyleyen emeklilere de rastlıyoruz. Fakat anlatıları, ekonomiden değil siyasi tarih üzerinden oluyor. AK Parti’ye oy vereceğini dile getiren 85 yaşındaki bir emekli, “Menderes asıldığı zaman ben askerdeydim. Ondan beri Türkiye doğru hükümet gördü mü? Bu ortamı kim beğenmiyor? Beğenmeyenin kanı bozuktur bence. Emeklilerin maaşının düşük olduğunu kim söylüyor. Bu millete bir çuval para versen de beğenmezler” sözlerini kullanıyor.
Bir başka Rizeli de emeklinin durumunu ‘lüks tüketimi’ ve ‘üretim yapmama’ya bağlıyor. Emeklinin memura karşı ezilmesine rağmen AK Parti’nin kötünün en iyisi olduğunu dile getiren seçmen, “Bu adama ben 20 sene oy verdim, yine vereceğim. Emekliler ağlıyor ama bazıları da fuzuli ağlıyor. Herkeste cep telefonu var, ekstra tüketim bol, aşırı lüks tüketim fazla, marketler dolu. Ama ekmek-biçmek bitti” diye konuşuyor.
KARAFAZLI: ERDOĞAN’LA HEMŞEHRİLİK MANTIĞININ KARŞILIĞI KALMADI
Rize gündemini yakından takip eden gazeteci Gençağa Karafazlı, Rize’de AK Parti’nin büyük güç kaybettiği görüşünde. Ekonomik sıkıntılar ve ÇAYKUR işçileri ile çay üreticilerinin taleplerinin Rizeli seçmen üzerinde etkili olacağını dile getiren Karafazlı, “Her ne kadar Rizeliler düne kadar hemşehri mantığıyla hareket ettiyse de artık bunun bir karşılığı olmayacağını görüyoruz” diyor.
AK Parti’nin bir önceki yerel seçimde aldığı yüzde 72’lik oyu almasının hayal olduğunu kaydeden Karafazlı, Rize merkezde AK Parti’nin ‘kazanırken kaybedeceğini’ ve oy oranının yüzde 50’nin altına düşebileceğini dile getiriyor.
‘AK PARTİ’NİN ESAS KAYIPLARI İLÇELERDE OLACAK’
Karafazlı AK Parti’nin esas kayıpları ise doğu ilçelerinde yaşayacağını düşünüyor. İlçeler hakkında seçim tahminlerinde bulunan Karafazlı, Fındıklı’yı CHP’nin yeniden rahat bir şekilde alacağını, bu ilçedeki olumlu deneyimden etkilenen Ardeşen ve Pazar’ın da CHP’ye geçmesini beklediğini ifade ediyor. Karafazlı ayrıca yine Rize’nin doğusunda yer alan Çamlıhemşin ve Hemşin ilçelerinde de CHP’nin yarışta kafa kafaya olduğunu düşünüyor.
Karafazlı diğer değişim beklediği ilçelerde ise Çayeli’nin MHP’den AK Parti’ye, İkizdere’nin MHP’den AK Parti’ye geçeceği, Kalkandere’de AK Parti ile bağımsız aday yarışı olacağı tahminlerinde bulunuyor.